Apel potomków Powstańców Wielkopolskich ws. Nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego

Potomkowie Powstańców Wielkopolskich apelują o budowę nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919.

Apel podpisali między innymi wnuk generała Stanisława Taczaka, Pan Jerzy Gogołkiewicz, wnuczka „malarza Powstania Wielkopolskiego” – Leona Prauzińskiego Pani Katarzyna Prauzińska-Czarnul i Rafał Cyms, wnuk kpt. Pawła Cymsa, dowódcy frontu kujawskiego w Powstaniu Wielkopolskim, obrońcy Ojczyzny przed bolszewizmem, jednego z dowódców III Powstania Śląskiego.

Adresatami Listu są najważniejsze osoby w Państwie, Poznaniu i w Wielkopolsce. List otrzymał także Dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, które jest odpowiedzialne za budowę nowej siedziby Muzeum.

Treść Apelu:

Poznań, 17 grudnia 2021r.

Szanowni Państwo!

Prezydent RP Andrzej Duda

Marszałek Sejmu RP Elżbieta Witek

Marszałek Senatu RP Tomasz Grodzki

Premier Rządu RP Mateusz Morawiecki

Wicepremier, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński

Wojewoda Wielkopolski Michał Zieliński

Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak

Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak

List otwarty

Jako potomkowie Powstańców Wielkopolskich, pragniemy podziękować za wszelkie działania i inicjatywy podejmowane w celu upamiętniania i upowszechniania naszej wspaniałej, Wielkopolskiej Wiktorii 1918-1919 roku, dzięki której kolebka państwa polskiego znalazła się w granicach odrodzonej Ojczyzny.

Zrywu narodowościowego Wielkopolan z końca 1918 roku nie należy rozpatrywać wyłącznie przez pryzmat przynależności państwowej Wielkopolski. Wielkopolanie odegrali wielką rolę w walkach o granice II Rzeczypospolitej. Wspomnijmy tu udział Armii Wielkopolskiej uwieńczony licznymi sukcesami w wojnie polsko-bolszewickiej, w Bitwie Warszawskiej, w walkach o Lwów, Mińsk, Bobrujsk czy Kijów. To Polacy z Wielkopolski wzięli również udział w powstaniach śląskich, które zadecydowały o ostatecznym przyłączeniu części Górnego Śląska do II Rzeczypospolitej. To samoloty zdobyte przez Powstańców na lotnisku Ławica i utworzone dzięki temu eskadry lotnicze dały początek skrzydłom Niepodległej. To wreszcie wielkopolskie oddziały jako pierwsze wkraczały na przyznane Polsce traktatem wersalskim ziemie Pomorza Gdańskiego.

Z całego serca dziękujemy za docenienie tej naszej wielkopolskiej drogi do niepodległości przez ustanowienie nowego święta państwowego obchodzonego w tym roku po raz pierwszy 27 grudnia jako Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Szczególne słowa podziękowania kierujemy do Pana Prezydenta Andrzeja Dudy, który szybko i skutecznie przeprowadził inicjatywę ustawodawczą w sprawie ustanowienia nowego święta, będącą odpowiedzią na oddolną, obywatelską inicjatywę. Dziękujemy jej inicjatorom: Wielkopolskiemu Muzeum Niepodległości, Muzeum Narodowemu w Poznaniu, poznańskiemu oddziałowi IPN, Fundacji Zakłady Kórnickie, Towarzystwu Pamięci Powstania Wielkopolskiego, Stowarzyszeniu Gmin i Powiatów Wielkopolski.

Z uznaniem i wdzięcznością odnosimy się do tych wszystkich, którzy tę społeczną inicjatywę poparli spontanicznie swoimi podpisami, dziękujemy samorządowcom, regionalistom, społecznikom, mieszkańcom województw: wielkopolskiego, lubuskiego i kujawsko-pomorskiego. Osobne słowa uznania kierujemy do parlamentarzystów obu izb, którzy przez aklamację przyjęli prezydencki projekt ustawy. Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego to hołd złożony Powstańcom Wielkopolskim, a także akt dziejowej sprawiedliwości przywracającej wielkopolskiej insurekcji należne miejsce w historii Polski.

Cieszymy się z każdej publikacji, filmu, koncertu, płyty, każdego znicza zapalonego na powstańczej mogile, każdego nowego pomnika czy murala. Dzięki dotacjom z rządowego programu Niepodległa, dzięki zaangażowaniu samorządów, instytucji kultury, muzeów, powstało w ostatnich latach wiele wartościowych projektów, portali internetowych, encyklopedii, inscenizacji czy filmów. To wyraz naszej wspólnej troski o pamięć i dowód na to, że choć Powstanie wybuchło 103 lata temu, wyzwala w nas ciągle żywe uczucia i wspomnienia oraz jest ważną częścią naszej współczesnej codzienności.

Trzy lata temu świętowaliśmy 100-lecie odzyskania przez Polskę Niepodległości i 100. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Wtedy też z wielką radością przyjęliśmy zapowiedź władz Miasta Poznania i dyrekcji Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości wybudowania w Poznaniu nowego, nowoczesnego Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, muzeum na miarę zwycięskiego Powstania.

Ustanowienie nowego święta państwowego – Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, zobowiązuje do szczególnego dbania o pamiątki i wszystko to, co będzie przypominało nam i następnym pokoleniom o dokonaniach bohaterskich Powstańców. Temu też celowi będzie służyła budowana u stóp Wzgórza Św. Wojciecha nowa, od lat wyczekiwana siedziba Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. Śledzimy z uwagą losy tej inwestycji, z wielką nadzieją przyjmujemy deklarację złożoną niedawno przez Wicepremiera, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prof. Piotra Glińskiego o gotowości współfinansowania przez państwo polskie tej tak bardzo potrzebnej placówki.

To Muzeum będzie miejscem edukowania nowych pokoleń, gdzie w atrakcyjny, nowoczesny sposób ożyje historia, a młodość spotka się z przeszłością.

Jest ono nam wszystkim Polakom potrzebne, ma być strażnicą naszej pamięci i tożsamości, która ma ciągle przypominać skąd jesteśmy i dokąd zmierzamy. Wierzymy, że Nowe Muzeum to najlepszy wyraz naszej pamięci o jakże wyboistej drodze do wolnej Polski.

Wiemy, że budowa takiego obiektu to trudne zadanie, wymagające sporych nakładów finansowych, ale głęboko wierzymy, że nie zabraknie nam sił i środków, aby zrealizować tę tak potrzebną inwestycję.

Musimy zdać sobie jednak sprawę, jak trudne i ważne zadanie mieli przed sobą i jak doskonale je zrealizowali nasi Powstańcy. I jak wielką cenę za to zapłacili. Niedługo cieszyli się wywalczoną mężnie wolnością. Wielu z nich za swą patriotyczną działalność poniosło śmierć z rąk okupanta już w pierwszych dniach II wojny światowej. Ich rodziny były masowo wysiedlane z terenu Wielkopolski. Dlatego też naszym wielkim zbiorowym obowiązkiem w czasach pokoju jest właśnie pamięć. Zapomnieć nie możemy, bo jak powiedział marszałek J. Piłsudski „Naród, który traci pamięć przestaje być Narodem – staje się jedynie zbiorem ludzi, czasowo zajmujących dane terytorium”.

Dlatego w imieniu własnym, naszych rodzin, jesteśmy przekonani, że także w imieniu tych wszystkich, którym z różnych powodów bliskie jest Powstanie Wielkopolskie, zwracamy się do wszystkich Państwa, adresatów tego Listu otwartego z gorącą prośbą, apelem o znalezienie najlepszej formuły współpracy, która pozwoli znaleźć środki potrzebne do wybudowania nowego Muzeum do grudnia 2025 roku.

To jest właśnie ten moment, kiedy Polakom należy przekazać w ciekawy i atrakcyjny sposób w nowoczesnych wnętrzach, opowieść o tak nielicznych w naszej historii zwycięstwach i sukcesach. Jesteśmy pewni, że Wielkopolanie, tak jak to czynili już nieraz w historii, dołożą do tej budowy także swoją symboliczną cegiełkę. Wiemy też, że nie tylko Wielkopolanie wesprą inicjatywę. Potomkowie Powstańców Wielkopolskich rozsiani są po całym kraju. Tak jak my, niżej podpisani mieszkańcy Poznania , Gdańska , Inowrocławia czy Szczecina. Mamy pamiątki po naszych bohaterskich przodkach i przekazując je do Nowego Muzeum chcemy przyczynić się czynnie do jego powstania.

Dajmy szansę, by wypełnił się testament bohaterów, ludzi nad wyraz skromnych, którzy w statucie (z lat 20-tych) Towarzystwa Badań nad Historią Powstania Wielkopolskiego sami o sobie i swoich czynach napisali: „Tym co po nas przyjdą zostawmy jako testament swe czyny powstańcze. A wyrokowi Historii – jako mistrzyni życia – poddajmy się z godnością i spokojem jako ludzie, którzy zrobili co było w ich mocy.”

Pokłońmy się bohaterom i zbudujmy Nowe Muzeum Powstania Wielkopolskiego!

Wszak to nasze Powstanie, to nasza wspólna – nie regionalna, a narodowa sprawa. Sprawa, która łączy nas teraz, tak jak łączyła naszych przodków w tamtych dniach.

Z wyrazami szacunku

Katarzyna Prauzińska-Czarnul – wnuczka Powstańca Wielkopolskiego, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, Leona Prauzińskiego, artysty malarza, zamordowanego w 1940r w Forcie VII w Poznaniu, którego rodzina wysiedlona została z Poznania w listopadzie 1939r.

Jerzy Gogołkiewicz – wnuk majora Stanisława Taczaka, I Dowódcy Powstania Wielkopolskiego, syna Wielkopolski, który jako oficer Szatbu Generalnego w Warszawie, 28 grudnia 1918r. podjął się organizacji Wojaks Polskiego w zaborze pruskim. Walnie przyczynił się do włączenia Wielkopolski do tworzącej się Niepodległej Polski.

Rafał Cyms – wnuk kpt. Pawła Cymsa, dowódcy frontu kujawskiego w Powstaniu Wielkopolskim, obrońcy Ojczyzny przed bolszewizmem, jednego z dowódców III Powstania Śląskiego oraz obrońcy z 1939 r. do ostatniej bitwy pod Kockiem, kawalera krzyża Virtuti Militari.

Wawrzyniec Wierzejewski – wnuk stryjeczny Wincentego Wierzejewskiego, współzałożyciela skautingu wielkopolskiego, komendanta Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego, dowódcy 1. kompanii skautowej – zalążka 1. pułku strzelców wielkopolskich i Wojsk Wielkopolskich.

Tadeusz Musiał – syn Franciszka Musiała, walczącego od początku Powstania w 4. kompanii Służby Straży i Bezpieczeństwa w Poznaniu, a następnie pod Szubinem i Rynarzewem; odznaczonego w sierpniu 1920r. krzyżem orderu wojennego Virtuti Militari za bohaterską obronę Płocka przed nawałą bolszewicką

Z najlepszymi życzeniami Wesołych Świąt Bożego Narodzenia przesyłamy ilustrację świąteczną wykonaną przez Powstańca Wielkopolskiego – artystę malarza Leona Prauzińskiego.